Ventaglin 03: Tonmaterial Rut Plouda

Ventaglin 03

Das Inhaltsverzeichnis des «ventaglin 03»

  • Haus/Wohnung
  • Küche/Kochen
  • Pflanzen/Nadelbäume
  • Insekten, Kleingetier
  • Schule/Ausbildung
  • Musikinstrumente
  • Komplimente
  • Spass
  • Sätze, die man so nur auf Romanisch sagt
  • Befehlsform/Singular
  • Befehlsform/Singular/Verneinung
  • Befehlsform/Plural
  • Befehlsform/Plural/Verneinung
  • Befehlsform/Höflichkeitsform
  • Adjektive/Gegenteile
  • Adjektive/Steigerung/Ausnahmen
  • Adjektive/Steigerung
  • Adjektive/Vergleich
  • Adjektive/Komparativ
  • Adjektive/Superlativ
  • Adjektive als Adverbien verwendet
  • Adverbien
  • Ordinalzahlen
  • Aussprache

Haus/Wohnung

03-1

"No vain ün'abitaziun da quatter stanzas e mez.
La stüva es vaira pitschna ma fich prüvada.
Per la paja es la chadafö spaziusa e clera.
Las stanzas da durmir as rechattan sül prüm plan."

03-2

"Lur chasa ha duos bogns ed üna duscha cun secret.
Che battibuogl cha tü hast sün palantschin, na da crajer!
Giò'n nos schler viva üna famiglia da mürs, che sgrischaivel!
Laina baiver il cafè our in lobgia?"

03-3

"Meis bazegner sezza mincha saira sün bancporta.
La spensa da mia nona es adüna plaina stachida.
Perche es la chadafö da lavar fingià darcheu occupada?
Las s-chalas da nos bloc vegnan pulidas mincha sonda."

Küche/Kochen

03-4

"Eu cuschin fich jent, quai es ün da meis hobis.
Hast tü temp hoz da far giantar?
Il prüm stoust metter via aua pels spaghets.
Guarda pro Domenic, aint in quel test esa aua bugliainta.
Sülla platta da laina cuschinaina plütöst d'inviern."

03-5

"Masdar bain la pasta, implir la fuorma da tuorta,
couscher aint il fuornin cun 180 grads, chalur sura e suot,
temp da couscher: 75 minuts
Quai dà sgüra üna tuorta squisita.
Per furtüna hast tü üna maschina da lavar giò."

03-6

"Laina far la charn aint il test da brassar o aint in fuornin?
Il risot cun bulais es gratià fich bain tenor teis recept.
Eu stögl pasar la farina, ingio es la balantscha?
Mettast tü maisa? La posada ed ils plats sun quia."

Pflanzen/Nadelbäume

03-7

"Las ragischs dal tieu tendschan fin pro nossa chasa.
Our dal trunch da quist larsch pudaina far bellas assas.
D'utuon ramassa la graglia la nuschpigna dal dschember.
Oh, co cha quai savura bain da dschember!
No suogliain ils rösers culla dascha dal pin."

03-8

"La scorza dal baduogn es fich decorativa.
La tschima da l'ascher piglia davent la vista, ma quai m'es listess.
Ramassast tü las flurs da tigl per far tè?
Cha'l diavel porta, quistas manzinas dal fau am sun in peis!"

Insekten, Kleingetier

03-9

"Schurmas da furmias sun in viadi vers lur furmier.
Quist pover scarafag es in rain, spetta ch'eu til volv.
Eu sun plain pizchs da muos-chins, quai es fich stantus.
Che s-chiffus, aint in mia pezza da lavar es üna forsch.
Hast vis il sem d'aviöls sün quel bös-ch?"

03-10

"Üna morsa dad ün clavarun po esser privlusa.
Hast vis la bella taila d'arogn tanter ils frus-chers?
Our da quist'uzlana taisa daja dal sgür üna chüralla bella.
Al tavan plascha mia lobgia cun tuot quistas fluors."

03-11

"Aint in nos compost vivan prunas da verms da plövgia.
Ella posseda duos pantiganas sco bes-chas chasanas.
La lütscherna es svelta sco la puolvra.
Las lindornas maglian mia salata, quai am secca.
Vezzast quel grond silip verd sül fastü?"

03-12

"Sper l'En daja ün biotop cun ranas e ruos-chs.
La rizza as zoppa aint il mantun da föglia secha.
Hoz a bunura n'haja pudü observar üna müstaila.
L'utschè mezmür dorma vi pel di aint il clucher."

Schule/Ausbildung

03-13

"La canorta as rechatta güsta dasper la scoula.
Selina piglia suvent sia poppa a scoulina.
Ils uffants in Engiadina Bassa imprendan tudais-ch davent da la terza classa primara.
Sül s-chalin ot cumainzan las lecziuns suvent a las 7.30."

03-14

"Cura cumainzast tü teis giarsunadi?
Il giarsun frequainta la scoula professiunala oura Cuoira.
As poja far amo adüna la matura bilingua i'l gimnasi a Ftan?

Eu vegn a stübgiar giurisprudenza a l'università da Turich."

Musikinstrumente

03-15

"Meis magister da clavazin es fich ün char.
In nos orchester manca amo üna clarinetta.
I'm vegn la pel giallina cur ch'ella suna la gïa.
Meis sömmi es da savair sunar il gïun."

03-16

"Sunar la guitarra e chantar da cumpagnia fa bain a l'orma.
Scha tü nun exerciteschast, nu vainst mai ün bun battarist.
L'orgel sül chastè da Tarasp es fich prezius.
La trumbetta e la posauna sun instrumaints da flà."

Komplimente

03-17

"Quist mantel at sta fich bain.
Quai vaivat fat tuot in uorden.
Eu less eir esser üna jada uschè furber (m) sco tü.
Quai es üna festa da nar, eu giod ün mez muond."

03-18

"La tschaina am gusta, Chasper sa cuschinar stupend.
Quai es stat fich char da tai, grazcha fichun.
Tü est üna persuna uschè amiaivla, quai fa simplamaing bain.
Tü nu perdast mai la nerva, admirabel!"

Spass

03-19

"No vain ris da schloppar.
Cler cha quai es teis viz predilet!
Quel es ün be stincals.
Perche stona adüna far ils asens?"

03-20

"Vo inclegiaivat bain seis umur, o na?
Di'm, perche fast tü adüna schnöss da mai?
Ella am piglia jent e suvent pel chül.
Ma che tanigns cha tü quintast!"

Sätze, die man so nur auf Romanisch sagt

03-21

"Savair sa'la üna pruna.
Ella crida ad ün cridar.
Far fana be che chi voulan.
El disch e tuorna a dir.
Tour piglna be il meglder."

03-22

"Id es i piz a cup.
I cloman per main da che.
Sco tü m'est ün bel!
Sco eu am perchürarà da dir alch!
Stat cul buonder!"

Befehlsformen: Singular, Verneinung, Plural, Verneinung, Höflichkeitsform

03-23

"Vè nan!
Va davent!
Fa tantüna lö per mai!
Sajast cuntaint/a cun tia lavur!
Hajast pazienza cul chagnöl!"

03-24

"Dà nan, quai nu va pro a tai!
Piglia cun tai l'umbrella, i cumainza a plouver!
Güda'm per plaschair!
Baiva ün süerv, lura at vaja meglder!
Dumonda a chi chi sa!"

03-25

"Nu cridar, i nun es uschè mal!
Nu dumandar a mai, eu sun stangla morta (f)!
Nu dar sü, tü rivast da far quai!
Nu mangiar quist bulai, el es probabelmaing da tössi!"

03-26

"Gnit nan, ma subit!
It aint, id es massa fraid coura!
Fat uorden!
Sajat quiettas (f), uschigliö nu's doda nüglia!
Hajat ün zich respet!"

03-27

"Dat giò ils quaderns!
Güdai als scolarins!
Mangai e bavai, quai fa bain davo quist maraton!
Dumandai a la persuna d'instrucziun!
Dit la vardà!"

03-28

"Nu farai saramonas, per plaschair!
Nu giarai davent, vo gnivat güsta landervia!
Nu'm pigliarai in mal!
Nun avarai temma!"

03-29

"Ch'El haja tantüna pazienza!
Ch'Ella discuorra plü dad ot, per plaschair!
Ch'El cloma a la pulizia!
Ch'Ella paja subit la multa!
Ch'Els fetschan il bain da sezzer giò!"

Adjektive: Gegenteile, Steigerung, Ausnahmen, Vergleiche, Komparativ, Superlativ

03-30

"bel - trid bella - trida
cuort - lung cuorta - lunga
stret - larg stretta - largia
greiv - leiv greiva - leiva
grond - pitschen gronda - pitschna"

03-31

"frisch - amalà frischa - amalada
diligiaint - chastör diligianta - chastöra
trist - cuntaint trista - cuntainta
viv - stanguel viva - stangla
gross - stigl grossa - stiglia"

03-32

"lungurus - divertent lungurusa - divertenta
rich - pover richa - povra
ferm - debel ferma - debla
fraid- chod fraida - choda
cler - s-chür clera - s-chüra"

03-33

"tmüch - curaschus tmücha - curaschusa
char - nosch chara - noscha
bun - nosch buna - noscha
scort - pluffer scorta - plufra
vegl - giuven veglia - giuvna"

03-34

"net - suos-ch netta - suos-cha
süt - bletsch sütta - bletscha
dür - lom düra - lomma
svelt - plan svelta - plana
difficil - simpel difficila - simpla"

03-35

"bel - plü bel - il plü bel bella - plü bella - la plü bella
char - plü char - il plü char chara - plü chara - la plü chara
vegl - plü vegl - il plü vegl veglia - plü veglia - la plü veglia
plan - plü plan - il plü plan plana - plü plana - la plü plana"

03-36

"bun - meglder - il meglder buna - megldra - la megldra
mal - pês - il pês mala - pêra - la pêra
bler - daplü - il plü bler blera - daplü - la plü blera
pac - damain - il plü pac paca - damain - la plü paca"

03-37

"Interessant, tü est listess veglia (f) sco eu.
El d'eira precis listess svelt sco seis frar.
Quist crap es listess greiv sco tschel.
In mincha cas es quist listess char sco tschel."

03-38

"La vuolp es plü furbra co la leivra.
Vo eschat bler plü dad ot co la classa parallela.
Perche es ti'altschiva plü netta co mia?
Nossa schoppa es bler plü choda co vossa."

03-39

"Quai es la plü plufra resposta chi's po dar.
Quist plümatsch es il plü lom da tuots.
Am muossa la via la plü cuorta!
Quist am para il quint il plü difficil."

Adverbien

03-40

"Co vaja? Grazcha, i va bain, i va bainischem.
El ha fat bain sia lavur, quai es bain cler.
Eu dod malischem.
Dormast amo adüna mal?"

03-41

"Quai nu vala bler.
Tü hast fat tuot güst.
Ella tira greiv il flà.
Nina cuorra svelt.
Quai güda pac."

03-42

"Tü fast quai facilmaing.
Ella ha dit cleramaing da na.
Eu at salüd cordialmaing.
Probabelmaing vegnan els pür puschman.
Hast finalmaing ragiunt teis böt?"

Ordinalzahlen

03-45

"Barbla es gnüda prüma.
Il seguond töf a schnestra es meis.
Mincha terza jada sun eu landervia.
Chi es gnü quart?
Pro la tschinchavla prouva ha'la gnü success."